قبل از آنکه در رابطه با مزایای تجارت الکترونیک صحبت کنیم باید با تعریف تجارت الکترونیک و پیشینه آن بیشتر آشنا شویم تا درک بهتری از مزایای تجارت الکترونیک داشته باشیم و با توجه به ضریب نفوذ بسیار بالای اینترنت در کشورمان ایران کسب و کار خود را به سمت تجارت الکترونیک هدایت کرده و یا در حوزه تجارت الکترونیک کسب و کار جدیدی راه اندازی کنیم.
تجارت الکترونیک چیست؟
تجارت الکترونیک به معنای انجام معاملات و مبادلات تجاری،از طریق ابزارهای الکترونیکی مانند اینترنت،تلویزیون،کامپیوتر و تلفن است
تجارت الکترونیک ترجمه کلمه (e-commerce) در انگلیسی است و برای نخستین بار در دهه 1960 میلادی معرفی شد و سپس در دهه 1990 میلادی به آن توجه بیشتری شد و با گسترش اینترنت در جهان و ظهور فروشندگان آنلاین و شکل گیری عصر دات کام(com.)در دهه 2000 میلادی و ظهور گسترده کسب و کارهای آنلاین همچون amazon.com که بزرگترین خرده فروشی آنلاین در حال حاضر در جهان می باشد که توسط جف بزوس راه اندازی شد و یا سایتهای حراجی آنلاین همچون ebay که امکان خرید و فروش آنلاین میان مصرف کنندگان را فراهم کرده که توسط پیر امیدیار بنیانگذاری شد
سپس با ظهور گوشی های هوشمند و ظهور شبکه های اجتماعی همچون facebook و instagram حوزه تجارت الکترونیک بسیار گسترده شد و مفاهیم جدیدی همچون بازاریابی شبکه های اجتماعی و یا ایفلوئنسر مارکتینگ در گستره تجارت الکترونیکی خود را جای دادند.
چرا تجارت الکترونیک؟
تا به حال برای شما پیش آمده که وقت کافی برای رفتن به بازار و خرید اجناس مورد نیاز خود را نداشته باشید یا به دلیل ترافیک سرسام آور در شهرهای بزرگ قید رفتن به بازار و خرید را زده باشید یا با اینکه برای خرید اجناس مورد نیاز وقت کافی گذاشته اید کاالی مد نظر خود را پیدا نکرده اید و یا از خرید کالایی مطمئن نبوده اید زیرا کسی از اطرافیان شما از آن کالا خریداری نکرده است و شما نظرات خوب و بد دیگران در رابطه با آن کالا ها را نمیدانید تجارت الکترونیک و خرید از فروشگاه های آنلاین پاسخی در خور به تمام این مشکلات را به شما ارائه میدهد و محدودیت زمانی و مکانی برای خرید را از میان بر میدارد.
شیوه های تجارت الکترونیک
وقتی صحبت از شیوه های تجارت الکترونیک میشود بیشتر باید در مورد نوع ارتباط فروشگاه آنلاین با مشتریان خود به بحث و گفنگو بنشینیم اما به طور کلی شیوه های تجارت الکترونیک را مانند تجارت سنتی میتوان به سه گروه کلی تقسیم نمود
- b2c(کسب و کار به مصرف کننده):این شیوه از تجارت الکترونیک که یکی از جامع ترین حالات کسب و کار نیز هست به فروش یک کسب و کار به فروشنده نهایی اطلاق میشود مانند کسب و کارهایی همچون دیجی کالا و یا وبسایت زنبیل
- b2b(کسب و کار به کسب و کار):این شیوه مبادلات تجاری آنلاین میان شرکتها و اشخاص حقوقی را در بر میگیرد.مانند وبسایت بزرگ علی بابا که در کشور چین راه اندازی شد.
- c2c(مصرف کننده به مصرف کننده):وبسایتها یا کسب و کارهای آنلاینی که بستری برای معامله شخص با شخص را فراهم میکنند مانند سایت دیوار
مزایای تجارت الکترونیک
مزایای تجارت الکترونیک برای مصرف کننده
- صرف جویی در وقت:با خرید از وبسایت های آنلاین تنها با چند کلیک به دنیایی از محصولات و کالاها دسترسی دارید و بدون صرف وقت در ترافیک یا گشت و گذار در بازارهای سنتی به سرعت به کالای مورد نیاز خود دسترسی پیدا خواهید کرد
- امکان مرجوعی:تمامی فروشگاه های آنلاین موظفند طبق قانون تجارت الکترونیک تا 7 روز ضمانت عودت کالا به شما ارائه نمایند
- دسترسی به انبوهی از نظرات مثبت و منفی کاربران:در فروشگاه ها آنلاین یکی از بهترین امکانات امکان خواندن نظرات دیگران در رابطه با محصول مورد نظر برای خرید میباشد
- امکان مقایسه محصولات:در اکثر وبسایت های آنلاین امکان مقایسه سریع و با جزییات بسیار زیاد محصولات وجود دارد همچنین وبسایت هایی برای مقایسه فروشگاه های آنلاین نیز برای خرید آسانتر نیز موجود هستند
- وجود کوپن ها و طرح های تخفیفی متنوع:فروشگاه های آنلاین همچون فروشگاه های سنتی در رقابت با رقیبان سنتی و آنلاین خود طرح های تخفیف جذاب و متنوعی را در نظر میگیرند که خرید آنلاین را برای شما لذت بخش تر خواهد کرد
مزایای تجارت الکترونیک برای کسب و کارها
- افزایش فروش و درآمد:مهمترین ویژگی فروشگاه های آنلاین کمک به کسب و کارها برای بیشتر دیده شدن و افزایش درآمد آنها با استفاده از طراحی یک سایت مرتبط و زیبا و خدماتی همچون سئو و دیجیتال برندینگ
- دسترسی شبانه روزی و در تمامی روزهای سال:یک وبسایت آنلاین همیشه و در هر مکان و زمانی به مشتریان خود دسترسی داشته و میتواند فروش آنلاین در هر ساعتی از شبانه روز و حتی در تعطیلات رسمی کشور را تجربه کند
- تراکنش های لحظه ای:از زمان اضافه شدن یک کالا تا واریز پول به حساب شما کمتر از 10 دقیقه زمان میبرد و شما به سرعت و نقدا پول محصول فروخته شده را دریافت خواهید کرد
- گستردگی حوزه تجارت:با داشتن یک وبسایت می توانید از تمام ایران و حتی جهان مشتریانی برای خود داشته باشید.
- پایش اطلاعاتی گسترده و راحت:در کسب و کارهای آنلاین انواع ابزارهای اندازه گیری فروش در اختیار شما هستند تا شما به میزان فروش،محل فروش و دیگر اطلاعات کاربردی مشتریان خود در لحظه دسترسی داشته باشید
نمونه های موفق تجارت الکترونیک در ایران
- دیجی کالا:بزرگترین خرده فروشی آنلاین ایران با بیش از یک میلیارد بازدید روزانه و با بیش از 7/5 میلیون تنوع کالایی
- اسنپ:بزرگترین سوپر اپلیکیشن خدماتی در ایران با ارائه خدمات حمل و نقل،خرید سوپر مارکتی،بلیط قطار و هواپیما و خدمات متنوع دیگر
- سایت دیوار:بزرگترین بستر خرید c2c برای کاربران ایرانی و یکیاز موفق ترین نمونه های تجارت الکترونیک در ایران
آیا تجارت الکترونیک معایبی نیز دارد؟
سوالی که بعد از آشنایی با یک حوزه و مزایای آن برای هر کسی پیش می آید این است که آیا تجارت الکترونیک یک حوزه بدون عیب و ایراد است و آیا ورود به چنین حوزه ای بدون ریسک و سختی است
جواب این سوال قطعا خیر است و حوزه تجارت الکترونیک مانند هر حوزه دیگری دارای معایب و مشکلاتی است که در اینجا به برخی از آنها بصورت تیتر وار اشاره ای خواهیم داشت
- نیاز همیشگی به اینترنت
- مشکلات امنیتی و حریم خصوصی
- مشکلات مربوط به کلاه برداری های اینترنتی و فیشینگ
- نیاز به تخصص در حوزه اینترنت و دیجیتال مارکتینگ
- مشکلات پرداختی و مالی
- مشکلات حمل و نقل کالاها